Dede Korkut'un Dilinden Kadın

Dede Korkut’un Dilinden Kadın

Dede Korkut'un Dilinden Kadın makalemize bu hikâlelerle ilgili genel bilgi vererek başlayalım. Dede Korkut hikâyeleri edebiyatımızdaki önemli eserlerden biridir. Muhtevasıyla ve dil özellikleriyle büyük ilgi görmüştür. Eserde toplamda 12 hikâye ile birlikte bir de önsöz bulunur. Bu eserin asıl önemi destandan halk hikâyeciliğine geçişin en başarılı ve en önemli örnekleri olmasıdır. Sözlü edebiyat ürünü olarak ortaya çıkıp 15-16. yüzyıllar arasında adı bilinmeyen bir kişi tarafından yazıya geçirilmiştir.

Eserde Kuzey Anadolu’da yaşayan ve Müslüman olan Oğuz boylarının hayatları hakkında geniş bilgiler bulunur. Geçiş dönemi eseri olduğu için Destan Dönemi özelliklerini de bünyesinde barındırır. Dede Korkut Hikâyeleri'nde Türk töresi ve gelenekleri ile ilgili bilgilere de yer verilmiştir. Toplamda iki nüshası olup biri Vatikan'da öbürü ise Almanya Diresten kütüphanesinde yer alır. Vatikan’daki eksik bir nüshadır.

Dede Korkut Hikâyeleri

Dede Korkut: Kadın Dört Türlüdür

Dede Korkut eserde bir halk ozanıdır. Kimliği tam olarak bilinmese de bilge bir kişi olduğu anlaşılır. Çocuklara kahramanlık gösterdikten sonra isim veren odur. Bu bilge kişinin dilinden kadınlar nasıl olur bir de ona bakalım. Dede Korkut'un dilinden kadın dört türlüdür.

1.   Solduran Sop: Bu kısma giren kadın sabah kalkar kalkmaz yemeğin başına oturur. Tıka basa doyar ve başlar söylenmeye: "Bu eve geldim geleli yüzüm gülmedi, karnım da doymadı" der. Üstüm başım olmadı, diye yakınması bitmez. Dede Korkut böyle kadınlar ocağına gelmesin, bebekleri bitmesin, der.

2.   Dolduran Top: Gelelim ikinci kadın tipine. Bu kadın da kuşluk vakti uyanır ve hemen başlar gezintiye. Evinin işini görmeden obanın bir ucundan öbür ucuna dolaşan kadındır. Gezer, muhabbet eder ve öğleden sonra evinin yolunu tutar. Geldiğinde bir de bakar ki hayvanlar bahçeyi tarumar etmiş. Başlar çırpınıp söylenmeye. Komşularına seslenir. Kendisi yokken evine neden göz kulak olmadıklarını sorgular. Komşuluk haklarından bahseder. Dede Korkut yine bebekleri bitmesin, ocağına böyle kadın gelmesin, diye söyler.

3.   Ne Söylesen Bayağıdır: Bu kadın eve bir misafir geldiğinde kalkıp hazırlamaz. Eşi yemek yap, yiyelim dediğinde evde bir şey olmadığını söyler. Söz dinlemez. Dede Korkut, ondan sizi Allah saklasın, der.

4.   Evin Dayağıdır: Dede Korkut’un evin dayağı diye nitelendirdiği bu kadın tipi çok beceriklidir. Eve gelen misafir ile en iyi şekilde ilgilenir. Yedirir, içirir, karnını doyurur da gönderir. İşte böyle kadınlar için Dede Korkut; Ayşe, Fatma soyundandır, der. Onun bebekleri olsun ve evine böyle bir kadın girsin diye de dua eder.

Bilge Kişi Dede Korkut

Dede Korkut’un dilinden kadın konusunda bu bilge kişiliğin kadın tiplerini 4 ana grupta toplaması son derece ilgi çekicidir.  Kültürel anlamda da bir kadına düşen görevleri “Evin Dayağı ya da Ev Yapan Sulp” ismini verdiği kadın tipinde toplamıştır.

Hikâyelere özgü üslubuyla dünden bugüne kültürümüzdeki kadın tiplerini kendine has akıcı üslubuyla özetlemiştir.

Dilerseniz buradan Hayatınızda Yer Edecek 6 Kitap Tavsiyesi makalemi okuyabilirsiniz.